Həzi Əhəd oğlu Aslanov 22 yanvar 1910-cu ildə Lənkəran rayonunun Gərmətük kəndində anadan olub. O, iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmuş yeganə azərbaycanlıdır.

Aslanov ibtidai təhsilini Lənkəranda alıb, sonralar kərpic zavodunda fəhlə işləyib. O, 1924-1929-cu illərdə Zaqafqaziya Hərbi Hazırlıq Məktəbində oxuyub. 1929-cu ildə Aslanov Leninqrad Suvari Məktəbinə daxil olub. Daha sonra o, Kotovski adına 3-cü Bessarabiya suvari diviziyasına vzvod komandiri təyin edilib [1].

İkinci dünya müharibəsi başlayanda o, Ukraynada xidmət edib. 1941-ci ildən Aslanov öz döyüşçüləri ilə Donbas ətrafında alman qoşunlarının hücumlarını beş ay dəf edib. Həzi 1941-ci ilin dekabrında Moskva ətrafında vuruşmalarda iştirak etdiyinə görə, Qırmızı Ulduz ordeninə layiq görülüb. Xarkov (Ukrayna) və Stalinqrad (Russiya, Volqoqrad) ətrafında gedən döyüşlərdə Aslanovun başçılığı ilə tankçılar düşmənin xeyli qüvvəsini və texnikasını sıradan çıxarıb. Aslanovun döyüşçüləri Kotelnikovo (Russiya, Volqoqrad vilayəti) yaxınlığında gedən döyüşlərdə düşmənin 30 əks-hücumunu dəf ediblər, bir batalyon piyada qoşunu, 30 tankı, 50 avtomobili sıradan çıxardıblar. Bu döyüşə görə podpolkovnik Həzi Aslanov 22 dekabr 1942-ci ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülüb [4].

13 mart 1944-cü ildə ona tank qoşunları general mayoru adı verilib [3]. Aslanov döyüşçüləri ilə 1944-cü ilin iyununda Belorusiya və Pribaltika cəbhəsində vuruşublar. Belarusiyanın iri şəhər və dəmiryollarını azad etdikdən sonra Aslanovun tankları Vilnüsə (Litva) tərəf gediblər. Bu döyüşdəki qələbəyə görə, general ikinci dərəcəli Suvorov ordeninə layiq görülüb [4]. 1944-cü ilin döyüşləri zamanı, 8 dəfə Stalin tərəfindən təşəkkür alıb [3].

24 yanvar 1945-ci ildə Həzi Aslanov Miatva (Latviya, Yelqava) şəhərində dünyasını dəyişib [1]. Onun qəbri Bakıda Şəhidlər Xiyabanında yerləşir və üzərində abidəsi ucaldılıb [2].

1969-cu ildə Həzi Aslanovun Lənkəran şəhərində ev-muzeyi açılıb, 1983-cü ildə isə Lənkəran şəhərinin mərkəzində onun heykəli qoyulub [5].

Həzi Aslanova Minsk (Belarus) və Vilnüs şəhərlərini azad etdiyinə görə, 47 il sonra 1991-ci ildə ikinci dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilib [6].

Ədəbiyyat: